حل تمرین مطالعات اجتماعی پنجم/ درس ششم: منابع آب ایران

مطالعات اجتماعی پنجم: فعالیت صفحه 27

1- فرض کنید یک روز از صبح تا شب در محل زندگی‌تان، آب نباشد. چه مشکلاتی برای شما و اعضای خانواده‌تان پیش می‌آید؟  به طور گروهی همفکری کنیدو فهرست مشکلات را در کلاس بخوانید.

• تشنگی
• گرسنگی
• گرمازدگی در تابستان
• کثیف ماندن ظروف و وسایل
• حمام و دستشویی نرفتن

2- درکتاب مطالعات اجتماعی سال چهارم خواندید که در گذشته‌های دور، مهم‌ترین تمدن‌ها درکنار رودها به وجود آمده‌اند. چرا؟

زیرا در کنار رودها می‌توانستند کشاورزی کنند و به فعالیت‌های خود بپردازند و این امر سبب یک جا نشینی و در نهایت به وجود آمدن اولین تمدن‌ها شد.

 

مطالعات اجتماعی پنجم: فعالیت صفحه 28

3- به تصویر زیر توجه کنید و مراحل تشکیل رود را توضیح دهید.

با بارش برف و باران در مناطق کوهستانی و جاری شدن آن‌ها بر روی کوه‌ها و جویبارهایی به وجود می‌آیند. این جویبارها در قله و ارتفاعات کوه‌ به سمت کوهپایه حرکت کرده و در دامنه کوه به هم می‌پیوندند و رودها را تشکیل می‌دهند.

4- چرا نواحی کوهستانی برای ما اهمیت دارند؟

چون نواحی کوهستانی تامین کننده آب و خاک کشور هستند. شرایط مناسبی برای تولید برق دارند و شکل‌گیری روستا و رونق فعالیت‌های اقتصادی آن وابسته به کوهستان اطراف است.

5- کاربرگه‌ی شماره‌ی 4 را در کلاس انجام دهید.

کاربرگه شماره 4

تشکیل یک رود

الف ــ جای هریک از موارد زیر را بر روی تصویر با شماره مشخص کنید.

 

 

ب ــ به نظر شما مردم روستا برای استفاده‌ی بهتر از آب چه کارهایی می‌توانند انجام دهند؟ به آن‌ها پیشنهاد بدهید.

1ـ در استفاده از آب رودها صرفه‌جویی کنند.

2 ـ از ریختن فاضلاب و سموم در رودخانه‌ها خودداری کنند.

3 ـ استفاده از آب رود را مدیریت کنند.

 

مطالعات اجتماعی پنجم: فعالیت صفحه 29

باتوجه به نقشه‌ی پراکندگی رودهای‌ ایران به پرسش‌ها پاسخ دهید.

1- کدام رود به خلیج‌فارس می‌ریزد؟

اروند رود

2- کدام رودها به دریاچه‌ی ارومیه می‌ریزند؟

سیمینه رود، زرینه رود، تلخه رود

3- آبی که مردم شهر تهران مصرف می‌کنند، از کدام رودها تأمین می‌شود؟

رود کرج و رود جاجرود

4- سه رود را که به دریای خزر می‌ریزند، نام ببرید.

ارس، اترک، سفیدرود

5- رودهای کارون و زاینده‌رود از کدام شهرها عبور می‌کنند؟

اهواز و اصفهان

6- سفیدرود از به هم پیوستن کدام رودها به‌ وجود آمده است؟

قزل اوزون و شاهرود

 

مطالعات اجتماعی پنجم: فعالیت صفحه 30

7- روستانشینان از آب رودها برای چه کارهایی استفاده می‌کنند؟

برای کشاورزی و آبیاری زمین‌ها و شست و شو استفاده می‌کنند.

8- شهرنشینان از آب رودها برای چه کارهایی استفاده می‌کنند؟

بر روی رودها سد احداث می‌کنند و از انرژی ذخیره شده در آب پشت سد برای تولید برق از توربین‌های آبی استفاده می‌کنند. آب پشت سد را تصفیه کرده و با لوله‌کشی به منازل مسکونی می‌رسانند و گاهی اوقات برای تفریح و گذراندن وقت از آن استفاده می‌کنند.

9- پرس‌ و جو کنید که آیا در نزدیکی شهر یا روستای محل زندگی شما رودی وجود دارد؛ نام آن چیست و از آن چه استفاده‌هایی می‌شود؟

رود ارس: تهیه آب شرب، ماهیگیری، تامین برق و …

 

مطالعات اجتماعی پنجم: فعالیت صفحه 31

10- فعالیت‌های شماره 1 و 2 «به‌کار ببندیم» صفحه 54 را انجام دهید.

1- به جدول مواردمصرف آب خانگی دریک روز توجه کنید. میزان متوسط مصرف آب یک روز حداکثر 150 لیتر برای هر نفر است. البته میزان مصرف در کشور ما بیش‌تر از این مقدار است.

الف) بیش‌ترین و کمترین میزان مصرف در چه مواردی است؟

بیش‌ترین که حدود 90 % است در حوزه کشاورزی و کمترین با 2 درصد صرف معادن و صنعت می‌شود.

ب) سه مورد را از جدول انتخاب کنید و برای هر مورد پیشنهادی بدهید که در نتیجه‌ی آن در مصرف آب صرفه جویی شود.

• حمام: هنگامی که سر خود را با شامپو یا بدن خود را با شوینده‌ها می‌شوییم شیرآب را ببندیم تا آب زیاد مصرف نشود.
• لباسشویی: از تمام ظرفیت لباسشویی برای شستن لباس‌ها استفاده کنیم نه برای چند لباس
• ظرف شویی: از تمام ظرفیت ظرفشویی برای شست و شو استفاده کنیم.

11- چرا آب بعضی از رودهای کشور ما برای کشاورزی مناسب نیست؟

برخی رودها با گذر کردن از نمکزارها شور شده و برای کشاورزی مناسب نیستند. بعضی رودها فصلی هستند و در تمام فصول سال آب ندارند.